المپیاد فیزیک:معرفی بهترین منابع و روش مطالعه
برای المپیاد فیزیک و المپیاد معارف برنامه‌ریزی و مطالعه کنیم؟
مقدمه
المپیاد فیزیک:معرفی بهترین منابع و روش مطالعه
المپیادهای علمی یکی از معتبرترین مسیرها برای رشد تحصیلی و ورود به فرصت‌های طلایی مثل دانشگاه‌های برتر، پذیرش بدون کنکور و شکل‌گیری مسیر حرفه‌ای قوی هستند.
اما مهم‌ترین سؤال دانش‌آموزان این است که:
چطور برای المپیاد مطالعه کنیم؟ از کجا شروع کنیم؟ و منابع استاندارد چه هستند؟
در این مقاله یک نقشه‌راه کامل برای المپیاد فیزیک و المپیاد معارف ارائه می‌کنیم که هم برای دانش‌آموزان مبتدی و هم کسانی که سطح متوسط دارند مناسب است.
۱۰ هوش مصنوعی رایگان که هر دانش‌آموز باهوشی باید بشناسد
مطالعه برای المپیاد فیزیک را از کجا شروع کنم؟
اگر تصمیم قطعی برای شرکت در المپیاد فیزیک گرفته باشید، اولین سوالی که به ذهن‌تان می‌رسد این است که مطالعه برای این آزمون را از کجا شروع کنم؟ اول از همه لازم است بگوییم تنها دانش‌آموزان دهمی و یازدهمی می‌توانند در این رقابت شرکت کنند، و دهمی‌ها اجازه دارند به صورت آزمایشی آزمون بدهند و نمی‌توانند بیشتر از مرحله دوم پیشروی کنندحالا برای شروع می‌توانید از تابستان سال نهم استارت بزنید و از آنجایی که تا این پایه هیچ کتابی تحت عنوان فیزیک نخوانده‌اید، بهتر است ابتدا کتاب‌های فیزیک متوسطه دوم را مطالعه کنید. وقتی با دانش فیزیک تا حدی آشنا شدید، سراغ منابع درس مکانیک بروید، چون پایه و اساس آزمون‌های مراحل مختلف به ویژه مرحله اول و دوم، تسلط روی مبحث مکانیک است.
المپیاد فیزیک چند مرحله است؟
از روزی که تصمیم می‌گیرید در المپیاد فیزیک شرکت کنید تا آن لحظه شیرینی که مدال طلا را به گردن‌تان می‌اندازید، باید ۵ مرحله را طی کنید. در ادامه به شما می‌گوییم که هر مرحله در چه تاریخی برگزار می‌شود، قرار است در هر مرحله به چه تعداد سوال پاسخ دهید و با چه تعداد دانش‌آموز رقابت کنید:
👈 مرحله اول
دانش‌آموزان دهم یازدهمی که شرایط شرکت در المپیاد فیزیک را دارند، در آزمون مرحله اول که در بهمن ماه برگزار می‌شود شرکت می‌کنند. برای موفقیت در این مرحله لازم است به درک خوبی از منابع آزمون به ویژه درس مکانیک رسیده باشید. قرار است به ۳٠ تا ۴٠ سوال تستی و ۷ تا ۱٠ سوال کوتاه پاسخ جواب دهید، معمولا سوالات تستی سایر آزمون‌ها، چهار گزینه‌ای هستند اما در این آزمون تعدادی از سوالات پنج یا شش گزینه دارند. در نهایت از این مرحله ۱٠٠٠ تا ۱۵٠٠ نفر سربلند بیرون می‌آیند تا وارد مرحله دوم این رقابت شوند.
👈 مرحله دوم
زمان برگزاری این مرحله، اردیبهشت ماه هر سال است و دانش‌آموزان برای سربلند بیرون آمدن از این مرحله، باید علاوه بر اطلاعات تئوری، تسلط نسبتا خوبی روی مباحث آزمایشگاه داشته باشند. چون اولین سوال این آزمون به آزمایشگاه اختصاص دارد و ۳٠ الی ۴۵ دقیقه فرصت دارید که به این سوال پاسخ دهید.
توصیه می‌کنیم در فاصله مرحله اول تا دوم، توجه ویژه‌ای به آزمایشگاه فیزیک داشته باشید، چون این سوال به اندازه ۲ سوال تئوری ارزش دارد و پذیرفته شدن شما در مرحله دوم تا حد زیادی وابسته به پاسخ‌گویی شما به سوال آزمایشگاه است.
بعد از سوال آزمایشگاه نوبت به ۷ الی ۱٠ سوال تشریحی می‌رسد که برای پاسخ‌گویی به آنها هم ۳ ساعت زمان در نظر گرفته شده است. در طی رقابت تنگاتنگ مرحله دوم دانش‌آموزان باید نمره قبولی ۵٠ درصد را کسب کنند و ۴٠ الی ۴۵ نفر برای شرکت در مرحله بعد انتخاب می‌شوند.
👈 مرحله سوم
رسیدیم به مرحله سوم یا اردوی تابستانه، شرکت کنندگان این دوره معتقدند مباحث این مرحله تخصصی‌تر هستند و سطح امتحانات این دوره هم بالاتر از دو مرحله قبلی است! کل این دوره حدود دو ماه طول می‌کشد و طی این زمان، از اساتید برتر دانشگاهی دعوت می‌شود درس فیزیک را در دو حوزه تئوری و عملی به شرکت کنندگان آموزش دهند. در انتهای دوره تابستانه حدود ۵ الی ۶ آزمون تئوری و ۴ آزمون آزمایشگاه مطرح می‌شود، یعنی ۴٠ درصد سوالات این آزمون‌ها شامل مباحث عملی و ۶٠ درصد شامل مباحث تئوری است.
ضریب این آزمون‌ها با هم متفاوت است و آزمون‌های آخر چون ضریب بیشتری دارند، نقش آنها در موفقیت شرکت کنندگان پررنگ‌تر است. بخش جذاب ماجرا یعنی اعطای مدال در انتهای این مرحله اتفاق می‌افتد و بر اساس عملکرد دانش‌آموزان در حوزه‌های عملی و تئوری ۱٠ نفر مدال طلا، ۱۵ نفر مدال نقره و ۱۵ نفر مدال برنز دریافت می‌کنند.
👈 مرحله چهارم
کسانی که در دوره تابستانه موفق به کسب مدال طلا شده‌اند، باید به مدت یک سال در باشگاه دانش‌پژوهان جوان وقت بگذارنند و در کلاس‌های مختلف شرکت کنند تا برای حساس‌ترین مرحله المپیاد فیزیک، یعنی انتخاب اعضای نهایی تیم المپیاد فیزیک ایران انتخاب شوند. در انتها از بین ۱٠ نفر دارنده مدال طلای مرحله سوم، ۵ نفر انتخاب می‌شوند و به مرحله جهانی راه پیدا می‌کنند.
👈 مرحله پنجم
مرحله آخر، مرحله نفس‌گیر و هیجان‌انگیز رقابت با شرکت کنندگانی از سایر کشورها است، کسانی که موفق شوند در این مرحله یکی از مدال‌های خوشرنگ طلا، نقره و برنز را کسب کنند، فرصت ادامه تحصیل در بهترین دانشگاه‌های دنیا را به دست می‌آورند. این رقابت‌ها هر سال در یکی از کشورهای دنیا برگزار می‌شوند و حدود دو هفته طول می‌کشند.
بخش اول: المپیاد فیزیک
۱. هدف‌گذاری
فیزیک المپیادی یعنی مفاهیم عمیق + حل مسئله پیشرفته. بنابراین باید بین سطح کتاب درسی و سطح المپیاد یک پل زده شود.
دانش‌آموز باید تعیین کند:
-
هدفش مرحله اول است یا دوم؟
-
روزی چند ساعت می‌تواند وقت بگذارد؟
-
پایه ریاضی او چقدر قوی است؟
المپیاد فیزیک:معرفی بهترین منابع و روش مطالعه
۲. منابع پیشنهادی
الف) مبتدی تا متوسط
-
کتاب درسی فیزیک پایه‌ها
-
فیزیک هالیدی – جلدهای مکانیک و الکتریسیته
-
مسائل فیزیک یانگ و فریمن (انتخاب‌شده)
ب) سطح پیشرفته (مرحله دوم)
-
فیزیک المپیاد توماس
-
مجموعه مسائل المپیاد فیزیک ایران
-
فیزیک الیور هیوو مخصوص مکانیک
-
مسائل چالشی مکانیک التون و الکتریسیته پوردو
۳. روش مطالعه
مرحله اول: تقویت مفاهیم
۲–۳ هفته اول باید صرف فهم کامل مکانیک پایه شود:
حرکت‌شناسی – دینامیک – کار و انرژی – تکانه
مرحله دوم: حل مسئله تدریجی
از مسائل آسان شروع کرده و روزی ۱۰–۱۵ مسئله حل شود. سپس سطح سختی افزایش یابد.
مرحله سوم: تحلیل آزمون‌های سال‌های گذشته
بعد از هر آزمون:
-
زمان‌سنج بگذارید.
-
راه‌حل‌ها را تحلیل کنید، نه فقط نگاه کنید.
المپیاد فیزیک:معرفی بهترین منابع و روش مطالعه
۴. برنامه‌ریزی هفتگی پیشنهادی
هفته‌ای ۶ جلسه (هر جلسه ۹۰ دقیقه):
-
۲ جلسه: مکانیک
-
۲ جلسه: الکتریسیته
-
۱ جلسه: مسائل ترکیبی
-
۱ جلسه: مرور و آزمون
این برنامه برای ۳ ماه مطالعه بسیار ایده‌آل است.
بخش سوم: نکات برای المپیاد
۱. خلاصه‌نویسی
بعد از هر جلسه مطالعه، ۱۰ دقیقه خلاصه‌برداری کنید.
۲. زمان‌بندی
مطالعه کوتاه اما مداوم، بسیار بهتر از مطالعه‌های طولانی و پراکنده است.
۳. شرکت در آزمون آزمایشی
هر دو هفته یک آزمون زمان‌دار.
۴. تحلیل، تحلیل، تحلیل
موفقیت المپیاد ۷۰٪ تحلیل مسئله و ۳۰٪ حفظ/فهم است.
نتیجه‌گیری
موفقیت در المپیاد فیزیک و معارف نیازمند برنامه‌ریزی، منابع درست، استمرار و تحلیل است.
با رعایت اصول گفته‌شده و شناخت توانایی‌های فردی، هر دانش‌آموز می‌تواند در مدت چند ماه جهش چشمگیری داشته باشد.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.