ساخت قایق یا کاردستی با نیروی باد
ساخت قایق یا کاردستی با نیروی باد
پایه: چهارم ابتدایی
هدف کلی: آشنایی با مفهوم انرژی باد و نحوه تبدیل آن به نیروی محرک
۱. مقدمه
باد یکی از مهمترین منابع انرژی در طبیعت است که بدون دیدن خودِ باد، میتوانیم آثار آن را در حرکت برگها، توربینها یا قایقهای بادبانی مشاهده کنیم. در این آزمایش، دانشآموز با ساخت یک قایق ساده و به حرکت درآوردن آن با باد (دمیدن دهان یا بادبادک کوچک) یاد میگیرد که باد چگونه میتواند انرژی لازم برای حرکت اجسام را فراهم کند.
—
۲. وسایل لازم
– یک لیوان یکبارمصرف پلاستیکی یا قالب فومی سبک (بدنه قایق)
– یک نی پلاستیکی
– یک تکه کاغذ یا مقوای سبک (بادبان)
– خلال دندان یا چوب بستنی (میله بادبان)
– چسب نواری
– ظرف پلاستیکی بزرگ یا تشت آب
—
۳. روش انجام آزمایش
مرحله ۱: ساخت بدنه قایق
درون لیوان را کمی سبکسازی میکنیم یا در صورت استفاده از فوم، آن را به شکل قایق کوچک برش میدهیم. هدف، شناوربودن روی آب است.
مرحله ۲: ساخت بادبان
روی کاغذ یا مقوا یک مثلث یا ذوزنقه کوچک رسم میشود و با قیچی جدا میگردد. این قطعه نقش بادبان را دارد.
مرحله ۳: نصب بادبان
بادبان با نوارچسب به خلال دندان یا چوب بستنی چسبانده میشود. سپس این میله در مرکز لیوان یا بدنه فوم فرو برده یا چسبانده میشود تا عمودی بایستد.
مرحله ۴: آمادهسازی محیط آزمایش
تشت را با مقدار مناسبی آب پر کرده و قایق را به آرامی روی سطح آب قرار میدهیم.
مرحله ۵: ایجاد باد و مشاهده حرکت
دانشآموز با فوتکردن به سمت بادبان یا استفاده از یک بادبزن کوچک، باد را به سمت بادبان هدایت میکند و حرکت قایق را مشاهده میکند.
—
۴. مشاهدهها
– قایق زمانی حرکت میکند که باد به بادبان برخورد کند.
– هرچه شدت باد بیشتر باشد، سرعت حرکت قایق افزایش مییابد.
– با تغییر جهت فوتکردن، جهت حرکت قایق نیز تغییر میکند.
– اگر بادبان کوچک یا خیلی سنگین باشد، حرکت کاهش پیدا میکند.
—
۵. نتایج علمی که دانشآموز کسب میکند
1. شناخت انرژی باد:
دانشآموز متوجه میشود باد نوعی انرژی است که میتواند اجسام را به حرکت درآورد.
2. درک تبدیل انرژی:
باد (انرژی جنبشی هوا) به نیروی محرک قایق تبدیل میشود.
3. آشنایی با نیرو و جهت:
جهت نیرو تعیین میکند قایق به کدام سمت حرکت کند.
4. شناخت رابطه وزن، اصطکاک و سرعت:
قایق سبکتر و بادبان مناسب باعث حرکت بهتر میشود.
5. تقویت مهارت حل مسئله:
کودک ممکن است برای بهتر حرکتکردن قایق، بادبان را بزرگتر یا کوچکتر کند و نتیجه را بررسی کند.
—
ساخت قایق یا کاردستی با نیروی باد
۶. نتایج درونی و روانشناختی این آزمایش
1. افزایش حس توانمندی:
کودک میبیند که با ساخت یک وسیله ساده میتواند جسمی را در آب به حرکت درآورد؛ این تجربه احساس «من میتوانم» را در او تقویت میکند.
2. تقویت خلاقیت و ابتکار:
دانشآموز ممکن است شکلهای مختلف بادبان یا بدنه قایق را امتحان کند و از راههای جدید برای بهترشدن عملکرد استفاده کند.
3. افزایش کنجکاوی علمی:
مشاهده حرکت قایق انگیزهای برای پرسشگری: «چرا حرکت کرد؟ اگر بادبان بزرگتر باشد چه میشود؟»
4. تقویت مهارت همکاری (در فعالیت گروهی):
اگر آزمایش بهصورت گروهی انجام شود، دانشآموز در تقسیم کار، مشارکت و بحث در مورد نتایج تمرین پیدا میکند.
5. بهبود توجه و تمرکز:
ساخت کاردستی و تنظیم زاویه بادبان نیازمند دقت و تمرکز است که به رشد مهارتهای شناختی کمک میکند.
6. کاهش اضطراب و افزایش لذت یادگیری:
انجام یک فعالیت عملی جذاب، یادگیری علوم را از حالت خشک خارج کرده و باعث افزایش اعتمادبهنفس تحصیلی میشود.
۷. جمعبندی
آزمایش ساخت قایق با نیروی باد، یک فعالیت علمی ـ عملی چندبعدی است که به دانشآموز کمک میکند مفهوم انرژی باد، تبدیل انرژی، نیرو، جهت حرکت و رابطه اندازه و وزن با سرعت را بهصورت ملموس و تجربی درک کند. کودک تنها مشاهدهکننده نیست؛ او سازنده، طراح و تحلیلگر یک پدیده علمی میشود.
این تجربه عملی باعث میشود:
– یادگیری از حالت حفظی و کتابی خارج شده و به درک واقعی تبدیل شود؛
– کودک با تکرار، اصلاح و بررسی نتایج، مهارت حل مسئله و تفکر علمی را تمرین کند؛
– و در سطح درونی، حس کارآمدی، خلاقیت، کنجکاوی، تمرکز و اعتمادبهنفس در او تقویت شود.
در نهایت، این آزمایش نشان میدهد که علوم تجربی زمانی بیشترین اثر را دارد که دانشآموز خود دستبهکار شود، نتیجه بسازد و حرکت را تجربه کند. قایق کوچک او، وسیلهای ساده است اما مسیری بزرگ برای یادگیری عمیق و رشد
ساخت قایق یا کاردستی با نیروی باد
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.